Isang
Dosenang Klase ng High School Students
Sipi mula sa
ABNKKBSNPLAKo?!
Ni Bob Ong
Pagpapakilala sa May-akda
Ang Bob Ong o Roberto
Ong ay ang sagisag panulat ng isang kontemporanyong
Pilipinong manunulat na kilala sa paggamit ng impormal na Filipino sa pagsulat
ng nakatatawa at sumasalaming paglalarawan sa buhay bilang isang Pilipino.
Ang sagisag panulat na “Bob Ong” ay
nabuo noong mga panahon na ang manunulat ay nagtatrabaho bilang isang web
developer at guro. Nilikha niya ang Bobong Pinoy website na kanyang inatupag sa
mga libre niyang oras. Nabuo ang kanyang sagisag panulat nang may isang taong
nakipag-ugnayan sa kanya sa pag-aakalang siya ay totoong taong nagngangalang
Bob Ong. Ang site ay nakatanggap ng People's Choice Philippine Web Award
for Weird/Humor noong 1998, ngunit ito ay isinara noong pinatalsik sa pwesto
ang dating Pangulong Joseph Estrada matapos ang Second People Power Revolution.
Madalas
akalain na si Bob Ong at ang Filipino-Chinese na manunulat na si Charlson Ong
ay iisa. Subalit, ayon sa nabanggit ni Bob Ong sa kanyang aklat na Stainless
Longganisa, siya ay hindi talaga Filipino-Chinese at hindi rin nya totoong
apelyido ang "Ong”. Ang apelyidong "Ong" ay nagmula lamang sa
pangalan ng kanyang website na BobOng Pinoy. Inakala rin noon na ang makata at
propesor ng literatura mula sa Unibersidad ng Pilipinas na si Paolo Manalo ay
si Bob Ong, ngunit itinanggi niya ito.
Isa
pang haka-haka ang nagsasabi na ang tagatanggap ng parangal na Carlos Palanca
Memorial para sa Panitikan na si Eros Atalia, nagtapos sa Philippine Normal
University at ngayon ay nagtuturo sa University of Santo Tomas, ay si Bob Ong.
Siya ay naglathala din ng dalawang aklat na may pamagat na "Peksman,
Mamatay ka Man Nagsisinungaling Ako" at "Lapit na me, Ligo na
u". Ang paraan ng pagsusulat ni Atalia ay maihahantulad sa paraan ng
pagsusulat ni Bob Ong.
Ang tunay na pangalan ng manunulat na ito ay hindi nalaman. Mas pinili ni Bob Ong na itago sa publiko ang sarili niyang
identidad – walang larawan, panayam sa telebisyon, o book launchings man
lamang. Ayon din mismo sa kanya, ayaw niyang magpakilala dahil sa hindi niya
kayang magbayad ng hinihinging kapalit ng kasikatan. Gusto
niyang magpatuloy mamuhay at magsulat bilang isang ordinaryong Pilipino. Dahil
dito, nananatiling isang misteryo ang katauhan niya sa mundo ng mga mapagtanong
na tao.
Ang sumusunod ay ang mga librong
sinulat ni Bob Ong:
Taon
|
Pamagat
|
2001
|
ABNKKBSNPLAKo?!
|
2002
|
Bakit Baliktad
Magbasa ng Libro ang mga Pilipino?
|
2003
|
Ang Paboritong
Libro ni Hudas
Alamat ng Gubat
|
2005
|
Stainless
Longganisa
|
2007
|
Macarthur
|
2009
|
Kapitan Sino
|
2010
|
Ang mga Kaibigan ni
Mama Susan
|
2011
|
Lumayo Ka Nga Sa
Akin
|
ABNKKBSNPLAko?!
Ang ABNKKBSNPLAko?! ay ang pinakauna at pinakasikat na nobelang
sinulat ni Bob Ong. Sinalaysay sa librong ito ang mga nakatutuwang karanasan ng
may-akda noong siya ay isa pa lamang estudyante. Inalala rin niya ang mga
pangyayari sa kanyang buhay noong siya ay nasa elementarya pa lamang hanggang
sa siya ay magkolehiyo at makapasok sa kanyang unang trabaho.
Isang
Dosenang Klase ng High School Students
Ayon sa akdang ito,
may labindalawang klase raw ng high school students.
1. Clowns
Sila ang mga laging nagpapatawa sa klase. Para sa mga guro, sila ang mga
KSP na dahil hindi naman matalino
ay idinadaan na lang sa patawa ang pagpapapansin.
2. Geeks
Sila ang mga walang
pakialam sa mundo at puro pag-aaral lang ang iniintindi.
3. Hollow Man
Ito ay may
dalawang uri. Ang Type A ay ang mga estudyanteng madalas invisible dahil absent. Ang Type B naman ay ang
mga mag-aaral na bagama’t present ay invisible naman madalas ang sagot sa mga quiz
dahil hollow ang utak.
4. Spice Girls
Barkadahan ng mga kababaihang
mahilig gumimik at magpaganda. Lagi silang magkakasama
at late pumapasok ng room pagkatapos ng recess at lunch break.
5. Da Gwapings
Sila ang male counterpart ng Spice
Girls at lagi silang nagpapa-cute. Kaunti lang ang
myembro nito, mga dalawa hanggang apat lang, para mas pansin ang bawat isa.
6. Celebrities
Sila ang mga politicians, athletes
at performers. Ang mga politicians ay ang mga palaban
na mag-aaral na mas nag-aalala pa sa kalagayan ng eskuwelahan at kapwa estudyante kaysa kanilang pag-aaral. Ang mga athletes ay
ang mga varsity players na
hindi magaling sa klase. At ang mga performers naman ay ang mga estudyanteng kaya lang yata pumapasok sa
paaralan ay para makasayaw, makakanta at magpakitang-gilas. Sa
pangkalahatan, ang mga celebrities ay may matinding PR, pero mababang IQ.
7. Guinness
Sila ang mga masisikap na estudyante. Masinop sila sa mga
projects at aktibo r in sa recitation
kahit laging mali ang kanilang sagot.
8. Leather Goods
Sila ang mga estudyanteng may maling
uri ng determinasyon. Lagi silang determinado
sa harapang pangongopya at pandaraya.
9. Weirdos
Sila ang mga problematic students at
tinuturing na black sheep ng klase. May kanya-kanya
silang katangian, kagaya ng konti ang kaibigan, madalas mapaaway, mababa ang grades at teacher’s enemy.
10. Mga Anak ni Rizal
Sila ang mga well rounded na mga
mag-aaral. Magaling sila sa academics at sa extra-curricular
activities pero may panahon pa rin upang gumimik.
11. Bob Ongs
Sila ang mga medyo matino na medyo may sayad. Sila yung mga estudyante
na habang nagle-lecture ang
guro ay kung ano-ano ang ginagawa at iniisip.
12. Commoners
Sila ang mga generic na
miyembro ng klase. Kulang sila sa individuality at hindi sila kaagad napapansin ng mga guro tuwing
sila ay absent.
Posibleng may mga estudyante na ang
katangian ay kombinasyon ng mga nabanggit. Posible ring hindi lahat ng uri ng
estudyante ay makikita sa iisang klase.
Pagsusuri at Pagkukumpara sa Nailathala sa Batikan at
sa Orihinal na Akda
Sa aking pagsusuri, napansin ko na may ilang salita na magkaiba ang
pagkakabaybay sa Batikan kumpara sa orihinal na akda. Ang mga ito ay ang mga sumusunod:
Orihinal
na Akda
|
Batikan
|
kenkoy
|
kengkoy
|
eskuwelahan
|
eskwelahan
|
pangongopya
|
pangungopya
|
Isa-isa nating suriin
ang mga salitang ito. Una ay ang salitang kenkoy. Ang nailathala sa orihinal na
akda ay walang ‘g’ sa pagitan ng mga titik ‘n’ at ‘k’ samantalang ang
nailathala sa Batikan ay may titik ‘g’. Sa salitang ito, masasabi ko na mas
tama ang nailathala sa orihinal na akda na walang ‘g’ sa salitang kenkoy. Ang
paliwanag dito ay may kinalaman sa asimilasyon. Ang asimilasyon ay tumutukoy sa
pagbabagong anyo ng morpema dahil sa impluwensiya ng mga katabing tunog nito. Isang
halimbawa ang panlaping sin- na maaaring manatiling sin- kung ang sinundang
letra ay nagtatapos sa d,l,r,s, at t; magiging sim- kung b at p naman ang
sinundan; at magiging sing- kung ang sinundan ay ang mga natitirang katinig.
Sa kaso ng salitang
kenkoy, hindi natin magagamit ang tuntunin ng asimilasyon sapagkat hindi naman nating
maituturing na unlapi ang ken sa salitang kenkoy dahil hindi naman salitang
ugat ang koy. Sa madaling salita, nararapat na pinanatili ng tagapaglathala ng
Batikan ang nakalagay sa orihinal na akda na kenkoy na walang ‘g’ sapagkat iyon
ang mas tama.
Sumunod naman ay ang
salitang eskuwelahan. Sa orihinal na akda ay mapapansin natin ang titik ‘u’ sa
pagitan ng ‘k’ at ‘w’. Masasabi ko rin dito na mas tama at nararapat na sinunod
ang nasa orihinal na akda. Ang salitang eskuwelahan ay mula sa salitang Espanyol
na ‘escuela’ at batay sa ating bagong ortograpiya, ang mga salitang hiram na
Espanyol na may kambal-patinig ay nararapat singitan ng w sa mga sumusunod na
posisyon.
Sa pagbabagong naganap
sa ikatlong salita na pangongopya na naging pangungopya, masasabi ko na ito ay
katanggap-tanggap at walang problema rito sapagkat ito ay sakop ng ponemang
malayang nagpapalitan.
Isa
pa sa aking napansin ay ang pagkaltas ng ekspresyong “e” sa Batikan at
pagpalit dito ng kuwit. Halimbawa nito ay ang sumusunod.
Orihinal
na Akda
|
Type B naman ang
mga mag-aaral na bagama’t present e
invisible naman madalas ang sagot sa mga quiz.
|
Batikan
|
Type B naman ang
mga mag-aaral na bagama’t present, invisible
naman madalas ang sagot sa mga quiz.
|
Nararapat na pinanatili ng
tagapaglathala ng Batikan ang ekspresyong ‘e’ sapagkat pinakikita nito ang estilo
ng awtor na gumagamit ng paraang kombersasyonal na naririnig niya sa mga
karaniwang Pilipino. Ang ganitong estilo ni Bob Ong ay masasaksihan sa halos
lahat niyang akda.
Narito pa ang ilang pagkakaiba sa
nailathala sa Batikan at sa orihinal na akda.
Orihinal
na Akda
|
Batikan
|
magpa-cute
|
magpacute
|
Performers naman
ang mga estudyanteng kaya lang yata pumapasok sa eskuwela e para makasayaw,
makakanta at makatula…
|
Performers naman
ang mga estudyanteng pumapasok lang sa eskwela para makasayaw, makakanta at
makatula…
|
Hari ng Math,
Science, at English
|
Hari ng math,
science at English
|
Hindi sila kagad
napapansin ng teacher pag absent…
|
Hindi sila kagad
napapansin ng teacher pag-absent…
|
Sa salitang
magpa-cute, nararapat ang paglalagay ng gitling sapagkat ito ay code-mixing.
Kapag may hiram na salitang ginamit, nararapat na may gitling kapag nilagyan
ito ng unlapi. Kung wala itong gitling, gaya ng nakalagay sa Batikan, ang
pagbasa dito ay /magpacute/.
Sa sumunod naman ay tila iba na ang
pakahulugan nito. Sa orihinal na akda ay hindi sigurado kung ito ang motibo ng
mga bata sa pagpasok sa paaralan. May benefit of a doubt ‘ika nga. Subalit ang
nailathala sa Batikan ay tila judgmental ang dating o tila sinasabing pumapasok
lamang sila sa paaralan upang magpasikat.
Sa sumunod naman ay
mapapansin natin na naka-capitalize ang mga asignaturang Math at Science at may
kuwit na naghihiwalay sa Scinece at English sa orihinal na akda samantalang sa
Batikan ay hindi natin ito makikita. Sa
pagkakataong ito, dapat naging maingat ang tagapaglathala ng Batikan sa
paggamit ng capital letters at kuwit. Sa paglalagay ng kuwit sa pagitan ng
Science at English, ipinakikita lamang sa orihinal na akda na hiwalay ang
asignaturang Science sa English.
At sa huling napansin ko naman, makikita
ang pagkakaroon ng gitling sa pagitan ng ‘pag’ at ‘absent’ samantalang wala
nito sa orihinal. Mas tama at nararapat ang nailathala sa orihinal sapagkat
nangangahulugan ito ng kapag wala ang isang estudyante o kapag absent siya.
Hindi ito nangangahulugan ng absence o pagkawala gaya ng ipinahihiwatig ng
nakalagay sa Batikan.
Mga
Karagdagang Pagsusuri
Kapansin-pansin ang kakaibang estilo
ng pagsulat ni Bob Ong sa kanyang mga inilathalang libro. Gumamit si Bob Ong ng estilong lantarang paglalarawan upang
isiwalat ang bawat uri ng estudyante sa high school. Ang akda niyang ito
ay isang uri ng satira o isang akdang pumupuna sa mga bisyo at kahinaan ng tao,
partikular ang mga estudyante, sa paraang mapagpatawa, mapangkutya at may
layuning magbunga ng pagbabago. Kinutya ni Bob Ong sa paraang katawa-tawa ang
mga estudyanteng laging nangongopya at mga mag-aaral na mas gustong maging
sikat sa buong klase o sa eskuwelahan subalit hindi naman mahusay sa pag-aaral.
Ang prangkang paglalarawan niyang ito ay maaaring
kawilihan at tanggapin ng iba o di naman kaya ay kasuklaman at hindi tanggapin
ng iba. Kawiwilihan ito at tatanggapin ng mga estudyanteng nakikilala ang
kanilang sarili at natutukoy ang kanilang mga kahinaan at kalakasan. Ang mga
estudyanteng ito ay bukas ang isipan at handang magbago para sa kanilang
ikabubuti. Sa ibang mag-aaral naman na sensitibo at hind sanay sa pagbabasa ng
mga akda na nagsisiwalat ng katotohanan, maaari silang masaktan at mapahiya sa
kanilang mga kaklase. Maaaring mas lalo nilang isara ang isip nila sa pagharap
sa katotohanan at manatili sa hindi nararapat na gawain.
Gumamit din si Bob Ong ng Taglish na
isang halimbawa ng code switching upang mas maging kawili-wili ang kanyang
paglalarawan sa bawat klase ng estudyante. Ginamit niya ang lengguwahe ng mga
kabataan sa kasalukuyan.
Ang paggamit din ni Bob Ong ng mga
karaniwang salitang ating ginagamit, lalo na ng mga kabataan sa ngayon, gaya ng
KSP, bad trip, may sayad, gimik at iba pa ay kapansin-pansin sa akdang ito.
Napaka-Pilipino ang paggamit niya sa mga salita at napakatotoo at natural ang
kanyang pagpapahayag kaya naman hindi katakatakang patok sa panlasa ng masa ang
kanyang mga akda.
Gumamit din siya ng isang idyoma at
tayutay. Black sheep ang itinuring niya sa mga mag-aaral na kalimitang
problemado at mga hindi maunawaan ng guro. Ikinumpara naman niya ang mga anak
ni Rizal o mga well rounded students sa endangered species at ang mga mag-aaral
na laging harapang nangongopya na talo pa ang balat ng mga buwaya sa pakapalan.
Kung ating mapapansin, nagsulat si
Bob Ong ng mga bagay na mahirap intindihin para sa mga elite. Maaaring kung
hindi ka galing sa pampublikong paaralan ay hindi mo masyadong maiintindihan ang
ilang tinalakay nya sa kanyang librong ABNKKBSNPLAko?! at maging sa akda niyang
Isang Dosenang Klase ng High School Students. Sa ganitong paraan ng pagsusulat,
nakakalikha siya ng isang tahimik at temporaryong pagbabago sa lipunan. Para
bang tumataas ang tingin ng masa sa kanilang sarili dahil alam nilang sila
lamang ang may kakayahang umintindi ng mga naisusulat ni Bob Ong. Magaling si
Bob Ong para sa masa dahil nakikita nila ang kanilang mundong ginagalawan sa
pagbabasa lamang ng libro.
Patok na patok ang mga libro ni Bob
Ong dahil ang mga ito ay nakakatawa at magandang pampalipas-oras. Subalit hindi
lamang ito ang nais niyang ipamahagi sa mga mambabasa kung hindi ang kamalayan
sa identidad na namamayani sa lahing Pilipino.
Konklusyon
Naiiba ang estilo ni Bob Ong sa
pagsulat ng mga akda. Ang kanyang paraan ng pagsulat ay siguradong kawiwilihan
ng mga kabataan sa kasalukuyan. Hindi lamang niya nilalayon na maglahad ng mga
nakatutuwang pangyayari kundi nais rin niyang buksan ang isipan ng kanyang mga
mambabasa hinggil sa katotohanan at tunay na nangyayari sa kanilang
kapaligiran.
Sa akdang Isang Dosenang Klase ng
High School Students, makikita ng mga mag-aaral na nasa ika-7 baitang ang iba’t
ibang uri ng mga kaklase na maaari nilang makasalamuha o makasama. Mabubuksan
ang kanilang isipan kung anong klaseng identidad ang nais nila para sa kanilang
sarili. Matutukoy rin nila kung aling grupo ng mga kaklase o kaibigan ang
kanilang nararapat na kabilangan.
Rekomendasyon
Narito ang aking mga rekomendasyon
hinggil sa pagtuturo ng akdang ito sa mga mag-aaral sa ika-pitong baitang at
maging sa pagtuturo ng iba pang akda na nakalathala sa Batikan.
Una, nararapat na hindi lamang umasa
ang guro sa kung ano ang nakalathala sa Batikan. Mabuting basahin ang orihinal
upang lubusang makita ang paraan ng pagsulat o estilo ng awtor at mabigyang
diin ang tumpak na mga salitang ginamit sa orihinal na akda.
Pangalawa, isang mabuting paraan din
ang manaliksik hinggil sa manunulat ng akda upang mabigyan ang mga mag-aaral ng
ideya higgil sa paraan ng pagsulat ng may-akda at maibahagi ang mga dahilan
kung bakit siya maituturing na mahusay na manunulat.
Pangatlo, sa pagtuturo ng Isang
Dosenang Klase ng High School Students sa mga mag-aaral sa ika-pitong baitang,
nararapat ang tama at balanseng pagtalakay ng mga guro upang makita ng mga
mag-aaral ang sarili nilang mga kalakasan at kahinaan at maging bukas sila sa
pagbabago.
Mga
Sanggunian:
Ong, Bob. (2001).
ABNKKBSNPLAKo?!. Pasay City: VISPRINT, INC.
Ito ay produkto ng aming pagsusuri sa aming klase sa Wika at Literatura sa gabay ng aming propesor na si Dr. Lakandupil C. Garcia.
ReplyDelete